Ekstremite Boy Eşitsizliklerinde Neden Cerrahi Müdahale Gerekebilir?
- Büyük Boy Farkı: Ekstremiteler arasındaki fark belirli bir santimetrenin (genellikle 2-2,5 cm’den fazla) üzerindeyse, çocuğun günlük yaşantısını önemli ölçüde etkileyebilir.
- Hızla Artan Eşitsizlik: Çocuk büyüdükçe farkın daha da açılacağı öngörülüyorsa (örneğin büyüme plakları etkilenmişse) cerrahi bir işlem gerekebilir.
- Ağrı ve Postür Bozukluğu: Eşitsizlik, kalça, diz ve omurgaya aşırı yük bindirerek ağrı, duruş ve yürüyüş sorunlarına neden olabilir.
Cerrahi müdahalenin amacı, gelişme çağı bitmeden veya büyüme plakları tamamen kapanmadan sorunu mümkün olduğunca çözmek ve çocuğun sağlıklı bir iskelet yapısına sahip olmasını sağlamaktır.
İÇİNDEKİLER
- 1: Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Cerrahi Yöntemler
- 1.1: Epifizyodez (Büyüme Plağının Durdurulması)
- 1.2: Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Uzatma Ameliyatları (Distraksiyon Osteogenez)
- 1.3: Deformite Düzeltme Ameliyatları
- 2: Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Cerrahi Sonrası Süreç: Rehabilitasyon ve Bakım
Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Cerrahi Yöntemler
Epifizyodez (Büyüme Plağının Durdurulması)
- Uygulama Amacı: Ekstremiteler arasındaki uzunluk farkının büyümesini engellemek için, daha uzun olan ekstremitenin büyüme plağı geçici veya kalıcı olarak kapatılır.
- Nasıl Yapılır?: Uzun ekstremitedeki (bazen tamamen, bazen kısmen) büyüme plağı cerrahi müdahale ile durdurulur. Kısa ekstremite ise büyümeye devam ederek farkı kapatır.
- Avantajı: Özellikle çocuk hâlâ büyürken, ufak farkları dengelemek için tercih edilen küçük bir girişimdir.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler: Çocuğun büyüme potansiyeli, epifizyodez kararı için çok önemlidir. Çocuğun yaşına ve kemik gelişim evresine göre bu yöntemi bakarak bu yöntem uygulanabilir.
Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Uzatma Ameliyatları (Distraksiyon Osteogenez)
- Uygulama Amacı: Kısa ekstremiteyi, hedeflenen uzunluğa getirmek için kullanılır.
- Nasıl Yapılır?: Kısa ekstremitedeki kemik cerrahi olarak kesilir (osteotomi). Ardından harici (Ilizarov çerçevesi gibi) veya dahili (intramedüller çivi) fiksatörler yerleştirilir. Günde milimetrelik artışlarla kemik uçları birbirinden uzaklaştırılarak (distraksiyon) yeni kemik dokusu oluşumu sağlanır.
- Süreç: Bu yöntem daha fazla uzunluk kazandırabilir. Ancak tedavi süresi, çocuğun uzama ihtiyacına ve iyileşme hızına göre aylarca sürebilir.
- Avantajı: Büyük farkların düzeltilmesinde etkili bir yöntemdir.
- Dezavantajı: Uzama süreci boyunca çocuğun hareketliliği sınırlanabilir, enfeksiyon riski (özellikle harici fiksatörlerde) ve günlük bakım ihtiyacı fazla olabilir.
Deformite Düzeltme Ameliyatları
- Uygulama Amacı: Eğer eşitsizliğe ekstremitede var olan bir eğrilik (deformite) veya açısal bozukluk eşlik ediyorsa, bu yöntemle hem kemik hizalaması hem de uzunluk sorunu düzeltilebilir.
- Nasıl Yapılır?: Kemik problemli bölgeden kesilir ve doğru hizaya getirildikten sonra plak, vida veya çivi gibi materyallerle sabitlenir. Gerekirse uzatma ve hatta kısaltma işlemi de eklenebilir.
- Avantajı: Hem uzunluk hem de hizalama aynı operasyonla düzeltilebildiği için çocuğun genel yürüyüşü ve postürü düzelir.
Ekstemite Boy Eşitsizliklerinde Cerrahi Sonrası Süreç: Rehabilitasyon ve Bakım
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Cerrahi sonrası iyileşme sürecinde fizik tedavi oldukça önemlidir. Kas güçsüzlüğünü önlemek, eklem hareketliliğini korumak ve yürüyüş dengesini sağlamak için düzenli egzersiz yapılmalıdır.
- Fiksatör ve Yara Bakımı: Harici fiksatör kullanılıyorsa, çivi giriş yerlerinin temizliği ve bakımı enfeksiyon riskini azaltır. Hekiminizin önerdiği temizlik protokolleri titizlikle uygulanmalıdır.
- Düzenli Doktor Kontrolleri: Röntgen gibi görüntüleme yöntemleri ile kemik uzama hızı ve hizalaması düzenli olarak kontrol edilir.